Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Şenpazar

Tarihi:

Şenpazar'ın yerleşim yeri olarak ne zamandan beri kullanıldığına dair kesin bir bilgi olmamakla birlikte, halk arasında söylenegelen değişik rivayetler bulunmaktadır. İşte bu rivayetlerin bir kısmından ve çevrede bulunan kerpiç yapı ve mezarlık kalıntılarından hareketle Şenpazar'ın Bizans dönemine uzandığı fikri ağar basmaktadır. Bizans, Selçuklu ve Osmanlıların yerleşim alanı olan İlçe de önemli bir tarihi kalıntı ele geçirilememiştir. Halk arasında derlenen rivayetler değişiklik gösterir. Fakat değişmeyen ve halk arasında şüphe edilmeyen bir şey var ki o da ilk yerleşim alanının bu gün ilçeye bağlı olan "Kuztekke" olarak bilinen mahallenin olduğu yer olmasıdır.

Rivayetlerin birine göre, çok eski dönemlerde bugün Kuztekke olarak bilinen mahallede, Tekkeşin adında Şeyhlerin bir araya geldiği bir Tekke varmış. Bu sebeple bu Tekke'nin bulunduğu yere Tekke Mahallesi denilmiş. Tekke Mahallesi, Hasan Tepesi denilen yerin batı kesiminde kurulduğundan sabah güneşini geç alırmış. Bundan ötürü buraya güneşe kapalı veya gölge kalan taraf manasına gelen 'Kuz' eklenerek Kuztekke adi konulmuş. İlçemizin merkezi işte bu köyden gelmektedir.

Diğer bir rivayete göre ise, Candaroğulları zamanında Buhara'dan Şir Ali Bani adında bir Şeyh göç ederek Tekke adi verilen mahalleye yerleşmiştir. Bu köyün bu tarihten itibaren Şeyh Şir Ali Bani ve beraberindekiler tarafından kurulduğu ve nüfusunun da bunlardan türediği söylenmektedir. İşte Şeyh Şir Ali Bani'nin isminden hareketle bugün lice merkezi olan ve o gün Tekke Köyü'nün bir mahallesini oluşturan yere Şeyh Şir Ali Bani'nin şehri veya şehir kuran manasına gelen 'Şehribani' ismi verilmiştir. Daha sonra Şehribani isminin halk arasinda 'Şarabana' olarak telaffuz edildiği ve 1948-1950 yılları arasında İl Genel Meclisi tarafından 'Şarbana' olarak belirlendiği bilinmektedir.

Yine halk arasındaki diğer bir söylentiye göre, bu bölgenin eskiden üzüm bağları ile kaplı olduğu, Şenpazar ilçe merkezinin kurulu olduğu vadi üzerinde bir de Şarap imalathanesi kurulu olduğu ve bunlardan hareketle buraya Şarbana adının da verildiği söylenmektedir.
İlk olarak 'Şehribani' daha sonra ise halk arasında 'Şarabani ve Şarbana' biçiminde söylenen ilçe adi son olarak bugünkü “Şenpazar” biçimine dönüşmüştür. Bugünkü Şenpazar isminin 1968 yılında Türk Dil Kurumunun aldığı karara uyarak, halkın teklifi üzerine İl Genel Meclisince kabul edilerek bucak ismi olarak değiştirilmiştir.1954 yılında nahiye olmuş, 1974 yılında Belediye teşkilatı kurulmuş olup; 1987 yılının mayıs ayında ise ilçe olmasına karar verilmiştir.

Coğrafi Yapısı:

İlçe, Karadeniz Bölgesinin jeolojik yapısına uygun olarak genç kıvrım dağları ile kaplıdır. Dağlık ve engebeli olan bu arazi üzerinde, akarsuların oluşturduğu vadiler bulunur. İlçe merkezi de böyle bir vadi üzerinde bulunmaktadır. Arazinin dağlık ve engebeli oluşu ile ilçe merkezinin Şenpazar Çayı yatağında bulunması dağlık bölgede kurulu köylerle ilçe merkezi arasında büyük bir yükseklik farkı oluşturmaktadır. Değişik yollarla beslenen Şenpazar Çayı ilçe merkezinden geçer. Kıraç ve verimsiz arazinin fazla olmadığı ilçede geriye kalan arazilerde tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. Bölgenin bol yağış alması, doğal bitki örtüsü açısından zenginleşmeyi de beraberinde getirir.

İklim ve Bitki Örtüsü:

Şenpazar tipik Karadeniz iklimi etkisi altındadır. Bölgenin bol yağışlı olması doğal bitki örtüsü açısından zenginleşmeyi de beraberinde getirmiştir. İlçenin toplam yüzölçümünün %70i ormanlar ile kaplıdır. Genel olarak Karadeniz’e ait ağaç türlerinden olan karaçam, kayın, meşe, kestane, şimşir, ıhlamur, ceviz türü ağaçlarla kaplı ormanları vardır. Şenpazar iklim olarak Karadeniz ve karasal iklim özelliklerini aynı anda taşır. Kışlar soğuk ve yağışlı, Yazlar sıcak ve kurak geçer. İlkbahar ve sonbahar en çok yağışın düştüğü aylardır. Yükselti farkı sebebiyle yüksek kesimlerdeki köylerde kar kalınlığı 1-1,5 metreyi aşabilmektedir.