Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Taş Baskı

Kastamonu’da Taş Baskı ya da Sini Bezi Baskı adlarıyla bilinen bu el sanatı ülkemizde Yazmacılık ve Ahşap Baskı olarak bilinmektedir. Taş baskı Kastamonu’da geçmişten günümüze süregelen el sanatlarından birisidir. Tarihsel süreçte Kastamonu il merkezi, Daday, Devrekâni ve Seydiler ilçeleri taş baskının yapıldığı ilçeler olmuştur.

Baskı, düz beyaz patiska bez üzerine, ıhlamur ağacı üzerine elle oyma veya kabartma olarak yapılmış bitkisel, geometrik motif işli, değişik boyutlardaki kalıpların, özel hazırlanmış tek renkli boyaya batırılıp basılmasıyla yapılmaktadır. Kastamonu yazmacılığında renkli desenlerle boyama yapılmamaktadır. Sadece siyah renk baskılar uygulanmaktadır. Baskı işleminde sırasıyla göbeği oluşturacak kalıp desenleri, sonra bordür desenleri son olarak da göbekle bordür arasında yer alan serpme desenler basılarak içten dışa doğru bir sıra takip edilmektedir.

Kastamonu yazmalarında motif olarak genellikle geyik, at, kuş ve horoz gibi hayvansal ve bitkisel figürler yer almaktadır. Kastamonu’da kullanılan kalıplar arasında hayvan, çiçek, bitki, meyve, yaprak, ağaç vb. gibi motifler sayıca fazladır. Kastamonu’nun klasikleşmiş geçmişten gelen figürleri arasında barış anlamına gelen tek geyik, çift geyik ve Hitit Güneşi gelmektedir.

Kastamonu Taş Baskı Dokuması 18.10.2019 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Mahreç İşareti ile tescillenerek Coğrafi İşaret almıştır. Ayrıca Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri’ne kayıtlıdır.
Taş Baskı ustası Cemil KIZILKAYA, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, 2012 yılında Yaşayan İnsan Hazinesi ilan edilmiştir.